wtorek, 12 listopada 2013

USA w XIX wieku - czyli od zera do bohatera. #5

Wszechobecna niezgoda doprowadziła do najgorszego z możliwych scenariuszy, wybuchła wojna domowa. Przeciwnicy niewolnictwa skonsolidowali się po skazaniu  na śmierć i straceniu w 1859 abolicjonisty Johna Browna, który próbował wywołać powstanie murzyńskie. Wybory prezydenckie w 1860 roku wygrał Abraham Lincoln – przedstawiciel Republikanów. Stany południowe nie mogły tego zaakceptować, a więc dokonały secesji.      W grudniu tego roku jako pierwsza wycofała się Karolina Południowa, a za nią 10 kolejnych stanów. W lutym 1861 roku powstały Skonfederowane Stany Ameryki, nazywane Konfederacją, z własną konstytucją i prezydentem. Urząd ten objął Jefferson Davis, a stolicą nowego państwa zostało Richmond w Wirginii. Od tego momentu stany północne zaczęto nazywać Unią. Południe posiadało liczniejszą i lepiej wyszkoloną armię, Północ była jednak bogatsza i zamieszkała przez większą liczbę ludzi, co było bardzo korzystne podczas poborów do armii. Ponadto na terenach Północy skupiał się prawie cały przemysł Stanów Zjednoczonych. Powstały 2 fronty: wschodni i zachodni. Początkowo przewagę mieli konfederaci, jednak z czasem Unia rosła w siłę, dzięki zwiększonemu poborowi do armii, produkcją lepszego wyposażenia w fabrykach, punktem przełomowym stał się dzień ogłoszenia dekretu o zniesieniu niewolnictwa w 1863 roku, kiedy to niewolnicy zaczęli masowo wstępować do wojska Unii. Różnica w uzbrojeniu żołnierzy wpłynęła na ostateczne zwycięstwo Unii: żołnierze Północy uzbrojeni byli w nowe karabiny o gwintowanych lufach, kawaleria zaś używała karabinów powtarzalnych, problemem były jedynie braki w wyszkoleniu. W przeciwieństwie do nich Konfederaci byli dobrze wyszkolonymi żołnierzami, natomiast brakowało im jednolitego umundurowania i broni, często zdarzało się, że używali oni broni z okradzionych magazynów wojsk Północy. Należy też powiedzieć o zamachu na ponownie wybranego prezydenta Lincolna, który został zastrzelony w teatrze 14 kwietnia 1865 roku, kiedy to zwycięstwo Unii było już pewne. Wojna zakończyła się kapitulacją Konfederacji w czerwcu 1865 roku, nic już wtedy nie stało na przeszkodzie, aby niewolnictwo zniknęło z całego kraju – do konstytucji zostały wprowadzone poprawki: 13, która mówiła o likwidacji niewoli i przymusowych prac na obszarze całego państwa oraz 14, która nadawała niewolnikom prawa polityczne  i wolności obywatelskie. Pierwsza wydana w roku zakończenia wojny 1865, a druga 3 lata później w 1868.

Obraz wojny secesyjnej


Aby zapobiec kolejnym konfliktom wewnętrznym w 1865 roku wprowadzono konstytucyjny zakaz opuszczania Unii przez poszczególne stany oraz wzmocniono władzę centralną. Była to jedna z najkrwawszych wojen domowych, aby naprawić jej skutki potrzebowano 12 lat. Wojna była motorem napędowym dla przemysłu z Północy, ludzie znajdowali zatrudnienie w fabrykach, wszelkie przedsiębiorstwa posiadały ogromne kontrakty dla armii, dynamicznie rozwinęła się kolej, którą żołnierze byli przywożeni na front. Zaraz po wojnie rozpoczął się czas, kiedy USA przeżyło swój najszybszy rozwój gospodarczy. Udział amerykańskiej gospodarki w produkcji światowej wzrósł z poziomu 7% w 1840 do 23,3% w 1870. Wtedy szczyt swojego rozwoju osiągały takie przedsiębiorstwa  jak zakłady  Johna Rockefellera z przemysłem naftowym, zakłady samochodowe  Henry'ego Forda, czy  Johna Morgana z przemysłem stalowym i bankowością. Bogate Stany Zjednoczone odkupiły od Rosji Alaskę w 1876 roku na, której  jak okazało się później rozciągały się liczne cenne złoża ropy i gazu.

CDN.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz